Нақши шуъбаи мукаммалгардонии фонд дар ташаккул ва такмили фонди Китобхонаи миллӣ
Дар ғанӣ гардонидани фонди Китобхонаи миллӣ асосан шуъбаи мукаммалгардонии фонд саҳми бузург дорад. Зеро воридшавии китоб ба фонди Китобхонаи миллӣ аз ҳамин шуъба оғоз мегардад. Ин суханонро директори Муассисаи давлатии “Китобхонаи миллӣ”- и Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, доктори илмҳои педагогӣ, профессор Ҷумахон Файзализода дирӯз дар ҳамоише бо номи “Нақши шуъбаи мукаммалгардонии фонд дар ташаккул ва такмили фонди Муассисаи давлатии Китобхонаи миллӣ” зикр намуд.
Ӯ аз арҷгузории миллати сарбаланди тоҷик ба китобу китобдорӣ ва қаламу дафтару девонро ҳамчун гавҳараки чашм эҳтиёт кардан сухан ба миён оварда, китобро барои мардуми тоҷик бонги бедориву ҳушёрӣ номид.
Ба таъкиди профессор Файзализода тамаддуни китобдории тоҷикон пурғановату доманадор буда, имрӯз авҷу камоли бештар ёфтааст.
Мақсади асосӣ дар фароҳамоварӣ ва такмили фонди ҳама гуна китобхона, бавижа фонди Китобхонаи миллӣ пеш аз ҳама таъмин намудани талаботи хонандагон ба адабиёти тозанашру арзишманд ва дар ин замина дар рӯҳияи ватандӯстиву ифтихори миллӣ ва хештаншиносӣ тарбия намудани насли навраси тоҷик аст, гуфт сарвари Муассиса.
Дар ҳамин ҳол нигаронии директори Китобхонаи миллӣ аз ноширон ва муаллифон садо дод, ки нусхаҳои ҳатмиро ба Китобхона намесупоранд. Ҳарчанд, гуфт ӯ, дар ин мавзуъ мо чанд мизи гирду маҳфилҳои дигар бо ширкати муаллифон ва сардабирони рузнмаву маҷаллаҳо ва нашриётҳо доштем.
Ӯ дар ин мизи гирд пуррагардонии фонди китобхонаро шарҳ дод, ки асосан аз ҳисоби сарчашмаҳои гуногун, нусхаҳои ҳатмӣ, туҳфа аз шахсони алоҳида, аз ҳисоби харидорӣ, соҳибкорони инфиродӣ, мағозаҳои китоб ва дигар сарчашмаҳо анҷом меёбад.
-Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мавриди супоридани нусхаҳои ҳатмӣ мавҷуд аст ва дар сурати насупоридани нусхаҳои ҳатмӣ ба ҷавобгарӣ кашидани онҳо имконпазир аст.
Дар ин нишаст сарвари Китобхонаи миллӣ ба масоили дигари соҳаи китобдорӣ дахл намуда, норасоии кадрҳои соҳаи китобдориро мушкили дигари ҳалталаб унвон кард. Аз 518 воҳиди корӣ дар Китобхонаи миллӣ 126 нафарро китобдорон ташкил медиҳанд, афзуд дар идомаи суханонаш ӯ.
Профессор Файзализода дар бахши дигар аз суханронии худ таваҷҷуҳи ҳозиринро ба иқдомоти Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои ҷалби омма ба китоб ҷалб намуд ва фармуд: Ин иқдомҳои фарҳангӣ бори дигар гувоҳӣ медиҳанд, ки дар сиёсати хирадмандонаи Пешвои муаззами миллат дар марҳилаи навини давлатдории тоҷикон фарҳангпарварӣ, рушди илму хирад ва ҳифзу посдории мероси пурғановати миллати куҳанбунёди тоҷик мақоми меҳварӣ доранд.
Аз ин рў, мақсади асосӣ дар фароҳамоварӣ ва такмили фонди ҳама гуна китобхона, аз ҷумла фонди Китобхонаи миллӣ ин пеш аз ҳама таъмин намудани талаботи хонандагон ба адабиёти тозанашру арзишманд ва дар ин замина дар рўҳияи ватандўстию ифтихори миллӣ ва хештаншиносӣ тарбия намудани насли навраси тоҷик аст. Бинобар ин, таъмин намудани фонди китобхона бо китобҳои мавриди ниёзи хонанда, кормандони шуъбаи илмӣ ва таҳқиқотӣ якҷоя бо шуъбаи мукаммалгардонии фонди Китобхонаи миллӣ пайваста кўшиш менамоянд, ки барои дуруст фароҳам овардани фонди китобхона, дар китобхона ва берун аз он таҳқиқоти гуногунро барои омўзиши шавқу завқи хонанда нисбат ба китобу хониш анҷом медиҳад, ки натиҷагирӣ аз он барои ҷалби хонандагони нав ба китобхона ва такмили фонди он бо адабиёти зарурӣ маълумоти судмандро фароҳам оварда, дар ин замина барои интихобу ҷамъоварӣ ва мукаммалгардонии фонди китобхона манбаҳои асосӣ ва роҳҳои ҳалталаб муайяну мушаххас мегарданд
Дар мизи гирд Шоира Самадова сардори шӯъбаи мукаммалот ва коркарди хазинаҳои Китобхонаи давлатии патентию техникии Муассисаи давлатии “Маркази миллии патенту итилоот”- и Вазорати рушди иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон атрофи фаъолиятҳои шӯъбаи мазкур ва роҳҳои мукаммал гардондани китобхонаи зикршуда сухан ронд.
Вазифаи асосии шуъба аз иҷрои корҳои зерин иборат аст: бақайдгирӣ, коркард, интиқоли адабиёту матбуоти даврии воридшуда ба дигар шуъбаҳои китобхона, хориҷ намудани адабиётҳо, мураттабсозии тавсифҳои ихтироот, адабиёти патентӣ ва ғайра.
Китобхонаи миллӣ давоми чоруним сол беш аз 10 ҳазор нусха китоб харидорӣ намудааст. Ин нуқтаро сардори шӯъбаи мукаммалгардонии фонд Гулҷаҳон Асоева зимни мизи гирди Китобхонаи миллӣ баён намуд. Ӯ аз зиёд шудани китобҳо ба забони тоҷикӣ изҳори хушҳолӣ намуд. Ба андешаи ӯ замони шуравӣ фонди аксар китобхонаҳо ба забони русӣ бештар мукаммал мегардид, имрӯз 55% китобҳои нав ба забони тоҷикӣ мебошад.
Ин шуъба дар ҷадвал маълумоти 4 соли охирро доир ба кадом забон пурра кардани хазинаи Китобхонаи миллӣ пешкаш намуд.
Гулҷаҳон Асозода ҳамчунин афзуд: Шуъбаи мукаммалгардонӣ ба воситаи мағозаҳои китобфурӯшӣ, ташкилотҳои соҳавӣ, шахсони алоҳида, тибқи обуна шудан ба нашрияҳои даврии ватанию хориҷӣ дар давоми 4 соли охир (солҳои 2021-2023 ва шашмоҳаи аввали соли 2024) ба фонди муассиса 195119 нусха адабиёт ворид намудааст. Аз ҷумла нашрияҳои ватанӣ 184424 нусха ва нашрияҳои хориҷӣ 10695 нусха.
Мутахассисони дигари соҳаи китобдорӣ Сафар Шосаидзода ва Шариф Комилзода низ андешаҳояшонро оид ба масъалаи мавриди назар зикр намуда, барои ҳалли мушкили соҳа пешниҳодҳои муфиду арзанда арза намуданд.
Дар мизи гирди шӯъбаи мукаммалгардонии фонди Китобхонаи миллӣ Шариф Комилзода пешниҳод намуд, ки ин шӯъба муқарароти соҳавиро тартиб диҳад.
Дар ин нишаст Зафари Шариф декани факултаи китобдории Донишкадаи давлатии фарҳанг ва санъати ба номи Мирзо Турсунзода дар мавзуи “Сиёсати китобдории даврони истиқлол: дастовардҳо ва самтҳои афзалиятнок” суҳбат намуд. Ба назари ӯ китобдорӣ яке аз муҳимтраин соҳаҳои ташаккулдиҳанда, ҳифзу нигоҳдорандаи фарҳангу маърифат, илму дониш, такондиҳандаи рушди тамоми самтҳои ҳаёти ҷомеа маҳсуб меёбад. Ба гуфтаи ӯ яке аз омилҳои асосии рушди иҷтимоӣ ва иқтисодии кишварҳои олам, бавижа Тоҷикистон сифати захираҳои иттилоотӣ, ташкили истифодаи оқилонаи онҳо дар китобхонаҳо будааст.
Раҳима Аъзам