Порсигӯёни Ҳину Синд. Мавлоно Нуруддин Муҳаммади Туршезӣ машҳур ба Зуҳурӣ

Мутаваффо дар ҳудуди 1026 ҳиҷрӣ,аз шуарои номдор аст, ки хоса дар Ҳинд шуҳрати бисёр дорад. “Назму насри бисёр ба таклифи тамом навишт, чунончи, талозуму истирооти билиғроқоти вай забонзадаи арбоби дониш аст”.

Ба қавли Файзӣ бағоят рангинкалом аст. Волаи Доғистонӣ ӯро ба ҳадди иғроқ ситуда ва навиштааст:”Алҳақ то қуввати нотиқа ба гӯёйӣ забон кушода,забондоне мисли ӯ надида ва то гӯши фалак ба суханнюшӣ гӯш ниҳода, суханваре монанди вай нашунида. Шоирӣ ҷомаест зебанда бар болои ӯ, суханварӣ оинаест маҳви тамошои ӯ.

Дар ақсоми суханварӣ ба равиши худ бемислу адил ва бешибҳу назир буда. Қасоиди хуб низ ба ҳамон равиш дорад. Девонаш муҳтавии қасоид,қитаот, ғазалиёт, рубоиёт ва тарҷебанду таркибанд дар ҳудуди даҳ ҳазору понсад байт аст. Гузашта аз он  манзумаи машҳур ба “Соқинома”дар ҳудуди чаҳор ҳазор байт дорад, ки ба номи Бурҳонулмулк гуфта. Ва гуянд вақте ки пеши Низомшоҳ дар Аҳмаднагр фиристод, вай бо вуҷуди ноошноии сухан, чанд занҷири фил пур аз нақду нафоис ва ҷинс силаи он фиристод.

Аз ӯст:

На танҳо нақши номат бар нигини дил ҳавас дорам,

Аз ин ҳасрат ақиқе кардаам ҳар қатраи хунро.

****    ****    ****

Аз нигаҳ чашм тиҳӣ гашту тамошо мондаст,

Дар забон намондаст суханҳо мондаст.

****    ****    ****

Шудам талхкоми ту дар даҳр лекин,

Ман аз шӯрбахтони ширинкаломам.

Аз китоби “Порсигӯёни Ҳинду Синд”, ки соли  2020 дар нашриёти “Бебок” чоп шудааст. Муаллифи китоб донишманд ва тазкиранависи кишвари Ҳиндустон Ҳарумал Садорагонӣ буда, китобро олими шинохтаи тоҷик Шарифи Исрофилниё аз форсӣ баргардон кардааст. Он бо қарори ҷаласаи мушовараи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон чоп шуда, барои донишҷӯён, устодон ва ҳамаи касоне, ки мехоҳанд ҳавзаи адабии Ҳиндро бидонанд, адабиёти арзишмандест.

Таҳияи Манижа Ибрагимова,
шуъбаи тарғиб ва чорабиниҳои фарҳангӣ.