Рӯ ба илм. Кимиёшифоӣ ё кимиёдармонӣ. Дар ин бора чиро бояд донист?

Кимиёшифоӣ, кимиёдармонӣ, муолиҷаи бемориҳои сироятиву ангалӣ ва омосҳои бадфарҷом бо доруҳои кимиёӣ. Истилоҳи “Кимиёшифоӣ” ҳамчунин як фасли тибро ифода мекунад, ки вазифаи он таҳия ва омӯзиши доруҳои кимиёвист.

Мафҳуми кимиёшифоӣ дар ибтидои асри 20, вақте, ки олими олмонӣ П. Эрлих имкон доштани синтези доруҳои таъсирашон барои резандомгон бомақсадро исбот кард, ба вуҷуд омад. П. Эрлих соли 1909 салварсанро барои муолиҷаи сифилис истифода бурда, таъсири махсуси доруҳои кимиёшифоиро муайян кард.

Истилоҳи “кимиёшифоӣ” шартист, зеро дар амал ҳамаи доруҳо пайвасти кимиёии пайдоишашон табиӣ ё синтезӣ мебошанд. Бар фарқи дорушифоӣ, ҳангоми кимиёшифоӣ фақат ҳамон доруҳоеро истифода мебаранд, ки ба сабабгори беморӣ таъсир мерасонанд, яъне кимиёшифоӣ гунаи этиотропи (муассир ба аломати беморӣ)-и дорушифоӣ аст. Дар мавриди зарурат метавон чанд доруи таъсирашон гуногунро истифода бурд ё ба кимиёшифоӣ доруҳои алоимӣ (муассир ба аломати беморӣ мас., доруҳои табшикан)-ро илова кард.

Ҳангоми кимиёшифоии омосҳои бадфарҷом бояд синну сол ва ҳолати умумии бемор, ҳамчунин хусусиятҳои омос (ҷойгирӣ, сохтори ҳистологӣ, паҳншавӣ ва ғ.)-ро, ки дараҷаи ҳассосияти онро ба кимиёшифоӣ муайян мекунанд, ба эътибор гирифт. Дар ин маврид кимиёшифоиро якҷо бо амалиёти ҷарроҳӣ ва шуоъдармонӣ амалӣ мегардонанд.

Бозчоп аз Энсиклопедияи Миллии Тоҷик. – Душанбе, 2022. – Ҷ.10. – С. 98.

Таҳияи:  Толибова Гулсара,
корманди шуъбаи
библиографияи миллӣ.