МУАРРИФӢ: “Саромадон ва дастпарварони нахустмаркази илму таълими таърих”
Чунин ном дорад китобе, ки ахиран Донишгоҳи давлатии омӯзгории ба номи Садриддин Айнӣ чоп кардааст. Ин маҷмӯа ба муносибати 90-уми солгарди таъсиси ДДОТ ба номи Садриддин Айнӣ ва факултети таърихи муассисаи таълимии мазкур ба нашр расидааст.
Китоб бо сарсухани ректори Донишгоҳ, профессор Нуъмонҷон Ғаффорӣ чоп шудааст. Олими шинохта менависад, ки ин китоб баёнгарест аз хизмати бурдборонаи шахсиятҳои муътабар, поягузорони воқеии илму таълим, ки бевосита дар факултети таърихи нахустмактаби олии Тоҷикистон кору фаъолият доштанд ва таҳкурсии боэътимоду рушди онро таъмин намудаанд.
Имрӯз аз баландии зинаи 90-ум солгарди ин муассисаи таҳсилоти олии касбӣ – Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ ва яке аз бахшҳои муҳими сохтори ин махзани муқаддас – факултети таърих, ба роҳи тайкардаи даҳкам як асрааш чашмандозӣ намуда, беихтиёр мушкилоти таъсис додану таъмини рушди он пеши назар меояд.
Доир ба таърихи донишгоҳ таълифоти зиёде бахшида шудааст. Аз ҷумла соли 2011 рисолаи нисбатан мукаммале бо унвони «Донишгоҳи омӯзгорӣ дар масири таърихи миллат» рӯи чопро дид, ки дар он дастовардаҳои 80-солаи ин мактаби олии бонуфузи ҷумҳурӣ таҳлили воқеъбинонаи илмӣ ёфтаанд. Табиист, ки дар таълифоти ба таърихи донишгоҳ бахшида шуда, дар қатори дигар факултетҳо нақши факултети таърих низ ҷой дорад.
Китоб бевосита ба таҳлили мукаммали фаъолияти факултети таърихи донишгоҳ бахшида шуда, бо унвони «Нахустин маркази илму таълими таърих», 8 сол қабл ба нашр расида, тамоми самтҳои фаъолияти факултетро аз оғози ташкилёбӣ то соли 2013 дар бар гирифтааст. Аз ин рӯ, ба бозгӯии матни китоб ва иловаҳои дигари зарурӣ банд нашуда, аз дили мо доир ба шахсиятҳои дар поягузории факултет саҳми ҳалкунанда дошта ва идомабахшони кори наҷиби онҳо, ки рушди ояндаи ин махзани илму таълими таърихро таъмин намудаанд, маълумоти нисбатан муфассал овардан ба мақсад мувофиқ аст.
Ибтидои боби аввали китоб ба ҳаёту фаъолияти бузургмардон, ки дар баробари хизмати содиқона дар ҷодаи такомулу рушди илми таърихи ҷумҳурӣ дар фаъолияти илмию таълимии факултет бевосита ташаббусу ширкати назаррас доштанд, бахшида шудааст. Қисмати аъзами ин боб хизмати олимони шинохтаи ҷумҳуриро дар рушди илмӣ, таълимӣ ва тарбиявии факултет дар маркази таҳлили воқеъбинона қарор медиҳад.
Муаллифон дар шакли очерки илмӣ-оммавӣ кӯшиш ба харҷ додаанд, то хизмати шахсиятҳои ба унвони баланди илмӣ соҳиббударо натанҳо дар доираҳои таърихнигории ҷумҳурӣ, минтақа ва берун аз он ба таври воқеъбинона кушоянд, инчунин саҳми он шахсиятҳои ба эътибору эътирофи илмӣ соҳибшударо дар рушди ҳамаҷонибаи илму таълими факултет нишон диҳанд.
Боби дуюми маҷмӯа ба устодони соҳибунвони дараҷаи нишондиҳандаҳои номзади илм ва дотсент, ки фаъолияти худро ба хизматгузории факултет пурра ба ҷо овардаанд, бахшида мешавад. Дар он доир ба устодони беш аз се насли факултет, ки пайваста заҳмати таълимию илмиро ба зимма доштанд ва имрӯз онро идома мебахшанд, маълумот оварда шудааст.
Боби сеюми китоб ба дастпарварони факултет, ки ба зинаҳои баланди илмӣ ва роҳбарии сатҳи ҷумҳуриявӣ фаъолият намуда, дар ҳаёти гуногунҷабҳаи кишвар саҳмгузории бевосита дошта, бо ин васила боиси ифтихори ин муассисаи таълимии барояшон роҳи илму амалро кушодааст, бахшида шудааст.
Маҷмӯаро расмҳои лаҳзаҳои гуногуни ҳаёти факултетро инъикоскунанда, ки дар қисми хотимавии он ҷой дода шудаанд, ба таври хотирмон зинат бахшидааст. Дар воқеъ, он расмҳои ҷолиби дар китоб омада, возеҳан баёнгари роҳи ҳаёти даҳсолаҳои гузашта ва замони муосири факултет, инъикоскунандаи чеҳраҳои он шахсиятҳоеанд, ки дар рушду нумуӣ ин маркази бонуфузи илму таълими таърих саҳмгузории бевосита доранд.
Муаллифон кӯшиш ба харҷ додаанд, ба устодони дар ин ё он давраи фаъолияти факултет саҳмгузорӣ зоҳирнамуда, аз рӯи дараҷаи хизмат ва нуфузи илмиашон, мавқеи онҳо дар таърихнигории миллӣ баҳо диҳанд. Маълумоти дар китоб омада барои ашхоси самти таърихнигориро пешаи таҳқиқотии хеш интихоб карда, хеле муфид мебошад.
Табиист, ки ҳаҷми китоб, имконияти доир ба таҳлили доманадори фаъолияти ҳар шахси ба доираи он воридгардидаро маҳдуд месозад. Вале дар ҳар ҳолат аз ҷиҳати илмӣ мақоми олимону омӯзгорон ба назар гирифта шудааст.
Дар хотима бояд қайд кард, ки маҷмӯа мисли дигар китобҳои илмӣ таҳқиқоти пурра аз камбуду норасоиҳо орӣ буда наметавонад. Шояд аз сабаби дастрас набудани маълумоти зарурӣ баъзе саҳмгузорони ҳаёти илмию таълимии факултет аз мадди назар берун монда бошад ё хизмати касе нисбатан пурра инъикос наёфта бошад. Азбаски маҷмӯа дар ин ҷода кӯшиши аввалин ҳисоб меёбад, дар нашрҳои оянда муаллифону мутасаддиён ин норасогиҳоро ба назар гирифта, барои ислоҳи он кӯшиш ба харҷ хоҳанд дод.
Ректори ДДОТ ба номи С. Айнӣ,
профессор Нуъмонҷон Ғаффорӣ
Таҳияи Мадина Ҳамидова, мутахассиси пешбари шуъбаи маркетинг ва менеҷменти фаъолияти китобдорӣ.