“Асосҳои ҳамтаъсирии майдонҳои физикӣ бо объектҳои биологӣ”
Дар ин дастури таълимӣ механизмҳои биофизикии таъсири майдонҳои электромагнитӣ, акустикӣ, ҳароратӣ ва ҷозиба ба объектҳои биологӣ дида баромада шудааст, ки барои сохтани воситаҳои техникии ташхис ва муолиҷаҳои тиббӣ истифода бурда мешаванд. Диққати махсус ба таъсироти майдонҳои электромагнитӣ ба муҳитҳои биологӣ ва бахусус ба инсон дода шудааст. Китоб соли 2018 чоп шудааст ва муаллифонаш С.Ғафуров ва М.Талабов мебошанд.
Дастур барои донишҷўёне, ки дар самти “Дастгоҳҳои электронӣ” ихтисосҳои “Электроникаи тиббӣ ”, “Асбобҳо ва системаҳои биотехникӣ ва тиббӣ” ва “Физикаи биотиббӣ ” таълим мегиранд, хеле муфид аст.
Муаллифон дар сарсухани китоб аз ҷумла навиштаанд, ки аз нуқтаи назари таббӣ – илмӣ ҳамаи тағйироте, ки дар фазои моро иҳотакарда рух медиҳад, натиҷаи таъсир ва ҳамтаъсирии майдонҳо физикӣ мебошад. Тағйирёбиҳо метавонанд ҳам хусусияти макроскопӣ (асосан ба сохтори моддаҳо тъсирнакунанда) ва ҳам микроскопӣ дошта бошанд. Сабаби умумии ин тағйирёбиҳоро метавон тағйирёбии ҳолати энергетикии объекти муоинашаванда ҳисобид. Аз ин рў асосан ба мафҳуми зерини майдони физикӣ такя мекунем.
Майдони физикӣ – ин шакли махсуси материя мебошад, ки ба воситаи он таъсироти байниҳамдигарии энергетикӣ ва электрикии объектҳо ба амал меояд.
Дар физикаи муосир ду намуди майдонҳои физикии асосӣ мавҷуд аст – электромагнитӣ ва гравитатсионӣ. Хусусиятҳои хоси ин майдонҳо хосияти мубодилаи энергия дар байни объектҳо новобаста аз мавҷудияти моддаҳо дар байни онҳо мебошад. Барои хуб аз назар гузаронидани ҳодисаҳои мубодилаи энергия дар моддаҳо мафҳуми майдонҳои акустикӣ ва ҳароратиро ворид мекунанд. Вобаста аз баамалоӣ майдони физикиро метавон ба табиӣ ва антропогенӣ (дар натиҷаи фаъолияти ҷамъияти инсонӣ ба амал меояд) ҷудо намуд.
Дар ин дастури таълимӣ мо объектҳоеро аз назар мегузаронем, ки ҳамчун организми зинда дар раванди фаъолият ва таҳаввул ҳам ба таъсири манбаҳои берунаи майдонҳои физикӣ дучор мешаванд ва ҳам худашон ҳамчун манбаи ин майдонҳо ба ҳисб мераванд. Аз ин рў масъалаҳои асосие, ки мо аз назар мегузаронем, аз нуқтаи назари экологӣ дида баромада мешаванд…
Хоҳишмандон китоби “Асосҳои ҳамтаъсирии майдонҳои физикӣ бо объектҳои биологӣ”-ро метавонанд дар толори хониши шуъбаи адабиёти табиатшиносӣ, техникӣ ва илмҳои дақиқ мутолиа кунанд.
Ҳурматпочо Зикралиева, сардори шуъбаи адабиёти табиатшиносӣ, техникӣ ва илмҳои дақиқ.