Дар Китобхонаи миллӣ аз Шоири халқии Тоҷикистон устод Ашӯр Сафар ёд карданд

Муассисаи давлатии “Китобхонаи миллӣ”-и Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон субҳи рӯзи 18-уми июн бо баргузории як маҳфили хотирмон бо иштироки донишмандон, шоирон ва муҳаққиқон, рӯзноманигорон ва кормандони Китобхона китоби “Ашӯр Сафар. Китобномаи шарҳиҳолӣ”- ро, ки бо талоши шуъбаи библиографияи миллии муассиса таҳияи ва нашр гардидааст, рунамоӣ кард.

Дар нишаст Шоири халқии Тоҷикистон, барандаи Ҷоизаи давлатии Тоҷикистон ба номи Абуабдуллоҳ Рӯдакӣ ва Ҷоизаи адабии ба номи Чингиз Айтматов Муҳаммад Ғоиб, файласуф, ходими давлатӣ, доктори илми фалсафа, профессор, узви пайвастаи Академияи илмҳои Тоҷикистон, Арбоби илм ва техникаи Ҷумҳурии Тоҷикистон Кароматулло Олимов, шоирон Давлати Раҳмониён ва Бузургмеҳри Баҳодур ва дигарон ширкат ва суханронӣ карданд.

Директори Муассисаи давлатии Китобхонаи миллӣ, доктори илмҳои педагогӣ, профессор Ҷумахон Файзализода маҳфилро ифтитоҳ намуда, зикр кард, ки устод Ашӯр Сафар замоне аввалин шеърашро навишт, ки 23 сол дошт. Аввалин маҷмуаи ашъораш бо номи “Ибтидои роҳ” соли 1964 рӯи чопро дид. Он замон шоир 36-сола буд. Баъди шаш сол “Илҳом”, баъди се соли дигар “Фарзанди аср” ва боз се сол баъд “Хандаи гулҳо”-ро чоп кард.

Хонанда китоби баъдии шоир “Дастёри додо”-ро низ пас аз се сол (1979) ба даст гирифт ва соле баъд  китоби “Самараи умр”-аш аз чоп баромад. Ин замоне буд, ки устод Ашӯр Сафар шоири маҳбуб шуда буд. Шеъри ӯ вирди забонҳо буд, маъруфтарин сарояндагон ғазалҳои ӯро месуруданд, оҳангсозон беҳтарин оҳангҳоро бар ашъори устоди калом мебастанд.

«Базми садоқат», «Раиси Миралӣ», «Холи фатир», «Гулгардонӣ», «Гулбоғ», «Цветок луны», «Достони нотамом», «Гулчини ашъор», «Мунтахабот», «Гуфтори алифбо», «Борони ҳидоят» номгӯи китобҳои дигари шоири маъруф аст.

Дар бахши дигар аз суханронии худ профессор Ҷумахон Файзализода ба шахсияти камназир будани устод Ашӯр Сафар ишора кард ва фармуд: Ашӯр Сафар як инсони ширингуфтору ҳозирҷавоб буд. Гуфтору рафтораш ба ҳадде дилнишину шунидани каломаш чунон ширин буд, ки ҳанӯз дар замони дар қайди ҳаёт буданаш миёни мардум ширингуфтаҳояш дар қолаби латифаҳо машҳур шуда буданд. Дар навиштани шеърҳои ҳаҷвӣ ва танз дасти расо дошт. Соли 1987 як китоберо бо номи “Гапи падар” мунташир кард, ки осори ҳаҷвии ӯро дар бар мегирифт. Пас аз реҳлати устоди каломи бадеъ бо талоши ҷигарбандонаш, бахусус Нависандаи халқии Тоҷикистон Гурез Сафар ин ширингуфтаҳо бо номи “Лутфи Ашӯр Сафар” дар ду ҷилд чоп шуд. Ин ду китоб ҳоло дар бойгонии Телеграмканали Китобхонаи миллӣ ҳам қобили дарёфту мутолиа аст.

Устод Ашӯр Сафар ба кори тарҷума ҳам даст задаву муваффақ шуда буд. Намунаҳо аз ашъори Расул Ҳамзатов, Пётр Хузангай, китоби Семён Данилов “Офтоби зимистон”, Қармис Дусанов “Табассуми офтоб”, Захария Станку “Сатрҳои одӣ”-ро ба тоҷикӣ тарҷума карданд.

Директори Китобхонаи миллӣ дар идомаи суханронии худ аз иқдомоти муассиса дар мавриди таҳия ва интишори китобномаҳои шарҳиҳолӣ ибрози назар кард. “Китоби “Ашӯр Сафар. Китобномаи шарҳиҳолӣ”, ки ҳоло рӯнамоӣ мешавад, натиҷаи заҳматҳои ҳамкорони мо аз шуъбаи библиографияи миллӣ мебошад.

Таҳқиқу баррасӣ ва таҳияи дастурҳои библиографӣ, шарҳиҳолӣ ва дигар нашрияҳои маълумотдиҳанда вобаста ба шахсиятҳои маъруф ва машҳури ҷомеаи кишвар аз зумраи вазифаҳои Китобхонаи миллӣ дониста мешавад, ки дар меҳвари маърифатафзои роҳбарияти Муассиса ва кормандони он қарор дошту дорад. Махсусан, дар бобати фаъолияти шоирон ва нависандагони сермаҳсул ва чирадасти адабиёти муосир ҷамъоварӣ ва таҳияву чопи дастурҳои библиографӣ аз маромҳои созандаи Китобхонаи миллӣ буда,  рӯнамоӣ намудани ин дастурҳо аз ҳадафҳои дигари мо ба ҳисоб меравад”,-гуфт ӯ.

Шоири халқии Тоҷикистон устод Муҳаммад Ғоиб дар қисмати дигари ҳамоиш суханронӣ карда, гуфт, ки бо нашри чунин дастурҳои библиографӣ кори муҳаққиқон хеле осон мегардад. Ӯ ҳамчунин изҳор  дошт,ки даврони ҷангро мисоли Ашӯр Сафар ҳеҷ шоире ба қалам надодааст, зеро ӯ миёни мардум буд, ҳолатро медид, дард мекашид, ғам мехӯрд ва мушкили мардум, мушкили миллатро мушкили худ медонист.  Достонҳои кӯдаконаи шоир низ хеле хонданбобанд ва дар жанри ҳаҷвӣ низ хеле муваффақ гардидааст.

Узви пайвастаи Академияи милии илмҳои Тоҷикистон устод Кароматулло Олимов аз фалсафаи шеъри Ашӯр Сафар ҳарф зад ва гуфт: “Шеъри Ашӯр Сафар фалсафаи зиндагӣ ва падидаи мондагор аст. Ӯ бо забони халқ барои худи онҳо менавишт ва маҳз ҳамин буд, ки шеър шоирро муваффақ ва номи ӯро зинда нигоҳ дошт”.

Сипас, Давлат Раҳмониён аз забони шеъри Ашӯр Сафар сухан карда гуфт,ки маҳз донистан ва истифода аз забони мардум ба дилнишин кардани шеъри ӯ имтиёз додааст. Шоир аз дунёи мардум огоҳ буд ва ҳамон дунёро ба қалам медод ва  ин кори на ҳар нафарест, ки ба роҳи эҷод қадам гузоштааст.

Шоири ҷавон, тарҷумон ва рӯзноманигори шинохтаи тоҷик Бузургмеҳри Баҳодур дар фарҷоми нишаст аз инсонияти воло доштани устод Ашӯр Сафар ёд карда, хотираҳои некеро бо ҳозирин дар миён гузош. Ӯ на танҳо дар роҳи эҷод, балки дар зиндагии хонаводагӣ муваффақ буд. Фарзандони бообрӯ ва хидматгори халқу ватанро бо воя расонд. Гурез Сафар ва Файзи Ашӯрро ҳар яки мо мешиносем ва ашъорашонро мехонему дӯст медорем.

Дар поёни нишаст миёни ширкаткунандагон оид ба рӯзгору осори Шоири халқии Тоҷикистон устод Ашӯр Сафар табодули афкор сурад гирифт.

Наргис НАЗАРЗОДА,
бахши матбуот ва
робита бо ҷомеа