Додхудо Карамшоев: мутахассиси маъруф дар риштаи забонҳои помирӣ

Карамшоев Додхудо (таваллуд 5. 5. 1932 деҳаи Баҷуви н. Шуғнон-7.1 2007, Душанбе), забоншинос, помиршинос, д. и. филология (1980), проф. (1987), Ходими хизматнишондодаи илми Тоҷикистон (1996), акад. Академияи илмҳои омўзгорӣ ва иҷтимоии Федератсияи Руссия (2004).

Хатмкардаи Омўзишгоҳи муаллим тайёркунии ш. Хоруғ (1947-52) ва Институти омўзгории ш. Сталинобод (ҳоло ДДОТ баноми С. Айнӣ: 1952-56). Аспиранти кафедраи филологияи эрони Донишгоҳи давлатии ш. Ленинград (ҳоло Санк-Петербург; 1956-59), х.х.и. вах.к.и.-и ИЗА ба номи Рўдакии АИ ҶШС Тоҷикистон (1959-67), ҳамзамон, муаллими Донишкадаи давлатии омўзгории ш. Кўлоб (1962-76) ва профессори УДТ ба номи В.И. Ленин (ҳоло ДМТ, 1980-88) ва Донишгоҳи давлатии Хоруғ (1992-97). Аз соли 2004 то охири умр дар кафедраи забони англисӣ ва забоншиносии муқоисавии ДСРТ кор кардааст.

Карамшоев муассиси Маркази помиршиносӣ (1960), мудири шуъбаи забонҳои помирӣ ва сектори забонҳои помирии ИЗА ба номи Рўдакӣ АИ ҶШС Тоҷикистон (1967-74) ва сарвари шуъбаи помиршиносии Институти мазкур (1974-93) буд.

Аз соли 1993 сарвари Шуъбаи помиршиносии Институти улуми инсонии АИ Ҷумҳурии Тоҷикистон. Ӯ яке аз мутахассисони забонҳои помирӣ хусусан забони шуғнонӣ буд. Самти асосии фаъолияти илмӣ ва эҷодии ў – омўзиши забонҳои бехатти помирӣ ва лаҳҷаҳои онҳост.

Доир ба «Лаҳҷаи баҷувии забони шуғнонӣ» (Ленинград,1963) рисолаи номзадӣ ва дар мавзўи «Категорияи ҷинсият дар забони шуғнонӣ» (Маскав,1980) рисолаи докторӣ навиштааст.

Муаллифи беш аз 300 таълифоти илмӣ ва илмӣ-оммавӣ, аз ҷумла монографияҳо, мақолаҳои илмӣ ва илмӣ-оммавӣ, фарҳангҳо, аз қабили «Лаҳҷаи баҷувии забони шуғнонӣ» (1963), «Ҷинсият дар забонҳои помирӣ» (ҷ-ҳои 1-2,1974, 1986), «Луғати шуғнонӣ -русӣ» (3 ҷилд, 1988, 1988, 1999), «Луғати русӣ шуғнонӣ» (2005). Яке аз муаллифони китобҳои дарсӣ оид ба забони шуғнонӣ барои мактабҳои миёна.

Таҳти роҳбарии Карамшоев 7 нафар рисолаи номзадӣ ва 3 нафар рисолаи докторӣ ҳимоя кардаанд. Дорандаи ҷоизаи «Мавлавӣ»-и Бунёди забони тоҷикӣ (1996).

Бо ду медал ва ифтихорномаҳо осарфароз гардидааст.

Бозчоп аз Энсиклопедия миллии тоҷик. – Душанбе, 2020. – Ҷ.9. – С. 472.

Муаллиф: П. Ҷамшедов
Таҳияи Шаҳноза Садирзода
Корманди шуъбаи библиографияи миллӣ