Китоби нав. «Таърихи Тоҷикистони Шӯравӣ”
Муаллифони ин китоб Қ.Рпсулиён ва Н.Абдуҳамидов мебошанд ва он дар бораи вазъи сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангии Тоҷикистони Шўравӣ (1924-1991) иттилоъ медиҳад. Дар пешгуфтори худ муаллифон аз ҷумла навиштаанд, ки бар асари тақсимоти миллӣ-ҳудудӣ дар Осиёи Миёна тоҷикони ин минтақа, ки соҳибони асилии ин марзу бум буданд ва ҳастанд, аз сарзаминҳои паҳновар ва шаҳрҳои бостонию ободи худ маҳрум гаштанд.
Аммо алорағами ин маҳрумиятҳо дар соли 1924 дар нақшаи ҷаҳон маҳдудаи сиёсӣ пайдо шуд бо номи Ҷумҳури Мухтори Иҷтимоии Шўравии Тоҷикистон дар ҳайати Ҷумҳурии Шўравии Сотсиалистии Ӯзбекистон. ҶМИШ Тоҷикистон бо масоҳати 13562 километри мураббаъ ва 739503 нафар аҳолӣ, ки 78,33%-ро тоҷикон ташкил медоданд, дар ҳудуди вилоятҳои Ғарм, Душанбе, Кўлоб, Қўрғонтеппа, Панҷакент ва Ӯронтеппа таъсис ёфт. Ин ҷумҳурӣ ҳамагӣ ҳудуди 10% сарзамини ва 20% тоҷикони минтақаро доро буд. Соли 1929 Тоҷикистон ба ҷумҳурии мустақил табдил дода шуд.
Бояд гуфт, ки давраи шўравӣ навобаста аз каму костиҳояш дар таърихи чандҳазорсолаи халқи тоҷик яке аз давраҳои хеле муҳим ва пурбор маҳсуб меёбад. Дар тўли 67 соли мавҷудияти Тоҷикистони Шўравӣ халқи тоҷик ба дастовардҳои бузург ноил гардид.
Китоби ҳозир, ки «Таърихи Тоҷикистони Шўравӣ” номгузорӣ шуда, дар се фасл иншо гашта, ҳаёти сиёсӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва фарҳангии Тоҷикистонро дар байни солҳои 1946-1991 бозгў менамояд. Фасли аввал «Тоҷикистон дар солҳои 1924 -1945», фасли дувум «Тоҷикистон дар солҳои 1946-1991» ва фасли севум «Замимаҳо «номгузорӣ шудаанд. Дар фаслҳои аввалу дувум паҳлўҳои гуногуни таърихи Тоҷикистон Шўравӣ инъикос ёфтааст. Дар фасли севум ниҳодҳои хоса замони шуравӣ аз қобили конститутсия, нишонӣ давлатӣ, суруди давлатӣ, парчами давлатӣ, Ҳизби коммунистии Тоҷикистон, Иттифоқи ленинии коммунистони ҷавони (комсамоли) Тоҷикистон, Ташкилоти пионерии ба номи В.И. Ленин, унвонҳои ифтихории ҶШС Тоҷикистон ва ғайра муаррифӣ шудаанд.
Китоби «Таърихи Тоҷикистони Шўравӣ” барои донишҷўёони донишгоҳу донишкадаҳо ва кулли дўстдорону алоқамандони таърихи халқи тоҷик таҳия шудааст.
Таҳияи Гулрӯ ИСМОИЛОВА
мутахассиси Маркази такмили ихтисос.