Маҳфили фарҳангӣ ба гиромидошти Шоҳназар Соҳибов дар Китобхонаи миллӣ
27-уми декабр дар Муассисаи давлатии “Китобхонаи миллӣ”-и Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бахшида ба фаъолияти эҷодии Арбоби барҷастаи мусиқии мардумӣ ва суннатӣ, оҳангсоз ва ромишгар Шоҳназар Соҳибов маҳфил бо номи «Устоди беназири мусиқии Шашмақом» баргузор шуд.
Маҳфилро шуъбаи адабиёт доир ба фарҳанг ва ҳунари Китобхонаи миллӣ баргузор намуд, ки дар он Барандаи Ҷоизаи давлатии ба номи Рўдакӣ Амирбеки Мўсо, санъатшинос ва профессор Аскаралӣ Раҷабов ширкату суханронӣ намуданд.
Муовини директори Китобхонаи милӣ Ҷалолуддин Нурзода пас аз муаррифии ин шахсияти ҳунарӣ иброз дошт, ки маданияти мусиқии касбии тоҷик дар тўли ҳазорсолаҳо таърихан ривоҷу равнақ ёфтааст. Мусиқии классикии тоҷик қисми ҷудонашаванда ва бештар инкишофдидаи фарҳанги мусиқии тоҷик буда, дар он бозёфтҷои мусиқии миллӣ, зебоишиносӣ, ахлоқию фалсафӣ, иҷтимоии мардумӣ таҷассум ёфтаанд.
-Ҳунарманд, чеҳраи камназири мусиқии мардумию классикии тоҷику ўзбек, сароянда, бастакор, меросбари номвари мероси шеърию мусиқӣ, Шоҳназар Соҳибов дар таърихи тамаддуни тоҷик ҷойгоҳи хоса дорад, гуфт Нурзод .
Ҳамчунин дар маҳфил намояндагон аз Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи Аҳмади Дониш, Иттифоқи композиторони Тоҷикистон, Консерваторияи миллии Тоҷикистон ба номи Т. Сатторов, Донишкадаи давлатии фарҳанг ва санъати Тоҷикистон ба номи М. Турсунзода, Пажуҳишгоҳи илмӣ – тадқиқотии фарҳанг ва иттилооти Вазаорти фарҳанги ҶТ, Кумитаи радио ва телевизион ширкату суханронӣ намуданд.
Зикр гардид, ки Шоҳназар Соҳибов сароянда, навозанда, оҳангсоз, донанда ва меросбари баноми санъати мақом ва мақомхонӣ, намояндаи номварӣ ҳавзаи иҷроии Бухоро, аз шогирдони бевоситаи Ҳоҷӣ Абдулазиз (дар Институти хореография ва мусиқии Самарқанд аз ў ҳунар андӯхта), яке аз асосгузорони дастаи мақомхонон дар назди Кумитаи давлатии радио ва телевизиони РСС Тоҷикистон, Ходими хизматнишондодаи санъати РСС Тоҷикистон ва Узбекистон, узви иттифоқи оҳангсозони РСС Тоҷикистон, Лауреати мукофоти давлатии ба номи А. Рўдакӣ ва Борбад, аз шогирдони соҳибҳунари Домулло Ҳалим Деҳқонзода, дастпарвари мактаби мусиқии шарқи Бухоро, хатмкардаи Институти хореография ва мусиқии Шашмақом, студияи милии Консерваторияи давлатии Москва мебошад.
Дар ин нишаст мутахассисон зикр намуданд, ки ин бастакор ва сарояндаи мумтоз соли 1947 ба Тоҷикистон даъват шуда, дар аввал чун роҳбари бадеии Филармонияи давлатии РСС Тоҷикистон хидмат намуда, бо ҳамкории устодони мусиқӣ Бобоқул Файзуллоев, Фазлиддин Шаҳобов дар сабти «Шашмақом» (иборат аз 5 ҷилд) заҳмат ба харҷ додааст.
Амирбеки Мусо устод Шоҳназар Соҳибовро дар ҳаёти мусиқии суннатии тоҷик бисёр гуногунҷабҳа номид. Ба иқрори ӯ ин хунёгари бузург ҳанӯз дар солҳои бисёр душвор аз аввалинҳо шуда, дар соли 1935 ба студияи миллии Консерваторияи ба номи Чайковскии шаҳри Москва дохил гардид. Ҳамчунин чандин нафарони бузург аз ҷумла Зиёдулло Шаҳидӣ, Ҷура Охунов ва даҳҳо композиторони дигар тӯли 6 сол дар консеравторияи шаҳри Москав омӯзиш дида, онро хатм намуданд.
Аз Бухоро омадани устод Шоҳназар Соҳибов ҳам бузургӣ аст. Вақте устод Шоҳназар Соҳибов солҳои 50-ум бо даъвати вазорату мутассадиёни санъати Тоҷикистони Шуравӣ аз Самарқанд ба Душанбе омад, алаккай ҳамчун ромишгари бузург, донандаи “Шашмақом”, овозхони машҳур ва оҳангсози касбӣ фаъолият дошт.
Аскаралӣ Раҷабов:
Мақомхонҳои мо дар он давра иҷрокунандагони хуб буданд, на меросбарони бузург. Устод Шоҳназар Соҳибов ҳам иҷрокуннадаи бузург буданд, ҳам меросбари бузург. Бо сабти “Шашмақом”, ки бо ибтикори аллома Бобоҷон Ғафуров ва маслиҳати устод Айнӣ сурат гирифта буд, як кохи бузургеро, ки дар таърихи мусиқии мо зери хок монда буд, рӯи саҳна оварданд.
Дар ин кор хидмати устод Шоҳназар Соҳибов бузург аст.
Сарояндагоне, ки дар Кумитаи телевизион ва радио буданд, устод Шоҳназар Соҳибов онҳоро кашф намуданд. Барно Исҳоқоваро Шоҳназар Соҳибов ва Фазлиддин Шаҳҳобов бозшиносӣ ва ба мардум ошно намуданд. Овоз, имконоти Барно Исҳоқоваро барои ҷомеа кашф карданд. Ин чеҳраро ба саҳна бароварданд.
Ҳунарнамоии устодон ва донишҷўёни Консерваторияи миллии Тоҷикистон ба номи Т. Сатторов ва Донишкадаи давлатии фарҳанг ва санъати Тоҷикистон ба номи М. Турсунзода дар маҳфил ёду хотираи Шоҳназар Соҳибовро гиромӣ дошт.
Раҳима Аъзам, бахши матбуот ва робита бо ҷомеа.