Намунаи ҳайкуҳои ҷопонӣ дар тарҷумаи Шоири халқии Тоҷикистон Фарзона
Ҳойку чист? Ҳойку кутоҳтарин намунаи шеъри Ҷопон аст. Он чи ба унвони ашъори ҳойку мешиносем, се банди оғозини ашъори занҷираӣ бо мазмуни танзомез аст, ки дар қарни 17-ум дар қолаби мустақил дар шеъри Ҷопон табдил шуд. Баҳс дар мавриди шакли ҳойку ва бандубасти шеърии он дароз аст, ки баъдҳо мақолаи муфассалтаре мунташир хоҳем кард. Ҳоло чанд намуна аз ҳойкуҳои ҷопониро дар тарҷумаи Шоири халқии Тоҷикистон Фарзона меорем.
МАЙУО БАСЁ (1644- 1694)
Печаки шом маро
Ба асорат гирифтааст.
Дар фаромўшии худ ноҷунбонам.
***
Баъд аз ин бедор шав,бедор,
Бош бо ман ҳамдаму дилдор,
Оваҳ, эй парвонаи хуфта!
***
Ин шабпара тирамоҳ ҳам мехоҳад,
Бо завқи баҳор зиндагонӣ кардан:
Шабнам хурад аз барги гули довудӣ.
***
Тирамоҳ асту бод меғуррад бепарво.
Он замон маънии ашъори маро мефаҳмед,
Ки шаберо ба саҳар оваред дар саҳро.
***
Беди сархам хоб аст.
Мисли ин аст,ки булбул сари шоха
Ҷони овораи ўст.
Шино кунад сар- сари об куҳнабарги хазон,
Дар кадомин соҳил, эй чирчираки хобида,
Мешавӣ бедор аз хоби гарон?
МУКАИ КЁРАЙ (1651- 1704)
Аҷаб аст ин, ёрон,
Ки касе ошиқона бингарад ба растаи
олучаҳои гулбаста,
Касе, ки дар камараш мерахшад
теғи ҷонситон.
***
Боз ҳам олучаҳо бишукуфтанд, олучаҳо.
На дар он қуллаҳои аршбўси дуродур,
Балки дар водии мо.
ФУКУДА ТИЁ (1703- 1775)
Рўи мавҷи ҷўйбор
Гулпарак созад шикор
Сояҳои хешро.
***
Сабзаи печак
Тўли шаб печид гирдогирди чоҳи ман.
Инак, аз ҳамсояам мегирам об.
***
Шаст дар даст.
Андак- андак мерасад ба ресмон
Моҳи тобистон.
***
Оваҳ, эй сайёди хайли гулпаракҳо,
Бар кадомин кишвари ноошно
Ин замон бигрехтӣ?!
***
Эӣ шаб, шаби моҳтоби комил,
Маҳкам нанамудаанд ҳатто
Мурғон дари лонаҳои худро
***
Шабнамак аз баргҳои нозбўи заъфарон
Мечакад бар рўи хоку мешавад осон
Оби маъмулӣ.
ЁСА БУСОН (1716- 1783)
Накҳати ғамнок дорад
Шохаи бишкуфтаи олу
Дар кафи пурчин.
***
Аз ҳамин бед
Мешавад оғоз оҳанги ғурубу
тирагии шоми навпайдо-
Раҳ ба саҳро.
***
Метаровад риштаборони баҳор.
Дар сари роҳ суҳбати гарм доранд
Чатру боронӣ.
***
Шабпара рўи кафи ман
Ҳамчу рўъёст-
Балки рўҳи нафарест
***
Ғуруби рўзи баҳор
Думи дарози тазарверо
Пахш кардааст.
***
Дар ғуруби хуршед
Мурғи даштӣ бо ҳаёҳўи баланд
Мепарад дар кӯҳсорони сабз.
КАБАЯССИ ИССА (1763- 1828)
Ваҳ, чӣ ғамгин аст дунё,
Ҳатто вақти гул бастани олучаҳои наврас ҳам,
Вақти гул ҳам ҳатто…
***
Гунҷишкаки азиз, рафиқи ман,
Худро канор гир зи мобайни раҳ, канор,
Бингар, ки асп наздик меояд.
***
Рў-рўи абр меравиву ногаҳ
Дар пайраҳаи кўҳӣ,
Дар саропардаи борон медурахшад гули олуча.
***
Каси бегона миёни мо нест.
Мо ҳама ёру бародарҳоем
Дар таҳи олучаҳои гулбанд.
***
Маҳтоби арғувон.
Кўдакон, кўдакони гулгардон,
Соҳиби моҳ кист, медонед?
***
Зиндагии мову ту чун шабнам аст.
Оре, оре, қатраи шабнам
Ва дигар ҳеҷ.
Аз китоби ФАРЗОНА “НАЙСОН”, Хуҷанд, “Хуросон”, 2019 таҳияи Зарина Зиёвуддинова, мутахассиси шуъбаи адабиёти кудакон ва наврасон.
Нусхае аз ин китоби хуб дар толори хониши адабиёти кӯдакон ва наврасон мавҷуд аст, ки алоқамандон метавонанд онро бихонанд.