Насринисо Рофиева: Иҷлосияи нусратовар ва бонувони ваҳдатовар

Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳифаи наверо дар таърихи тоҷикон боз намуд. Роҳи расидан ва ваҳдату ягонагии миллӣ маҳз аз ин Иҷлосияи сарнавиштсоз оғоз гардида буд.

Ин иҷлосия дар замоне баргузор гашт, ки дар минтақаҳои гуногуни ҷумҳурӣ силоҳдорон ҳукмронӣ мекардаднд. Боиси ифтихор аст, ки дар ин давра бонувони сиёсатмадори тоҷик фаъолияти худро қаҳрамонона иҷро мекарданд. Онҳо на камтар аз мардҳо бо мухолифини тундрав мубоҳисаҳо доштанд. Мухолифини сиёсӣ ба ин бонувон таҳдидҳо мекарданд, дар бораашон овозаҳои таҳқиромез паҳн мекарданд, аммо онҳо тарсу ваҳм надоштанд, онҳо сулҳи Ватанро ҳимоя кардан мехостанд ва ҳимоя карда тавонистанд. Ҳамин муборизаи содиқона буд, ки ҳукумати нав дар охири соли 1992 теъдоди зиёди занҳоро ба кори роҳбарӣ ҷалб кард.

Бояд гуфт, ки дар замони ҷанг ва музокирот дар аксар маҳалаҳои Тоҷикистон барои пеши роҳи ҷангро гирифтан, барои муваффақият пайдо кардани музокирот пешниҳодҳо, маслиҳатҳо, мулоҳизаҳо ва талошҳои занон муассир буданд. Танҳо он ки тавассути барномаҳои радиоии “Хоки Ватан” занону хоҳарони мо бо байту рубоиҳои таъсирбахши хеш, гурезаҳоро ба ватан даъват мекарданд, арзиши як достонро дорад. Бонувони тоҷик дар раванди гуфтушуниди сулҳ бевосита иштирок надошта бошанд ҳам, бо фаъолияташон на камтар аз музокирачиён дар сулҳ саҳмгузоранд.

Ваҳдати миллӣ бузургтарин дастоварди мардуми тоҷик дар поёни саддаи XX мебошад. Имрӯз дар раванди ҷадиди ҷаҳоншавӣ ва бархӯрди манфиатҳою фарҳангҳо рисолати таърихии Ваҳдати миллӣ боз ҳам бештар аён мегардад.

Ваҳдат ғояи арзишноки таърихӣ буда дар раванди ҳазорсолаҳо миллати тоҷик ба хотири пешбурди ҳаёт, дар муҳити сулҳу амонӣ, сабру таҳммул зистан ва ба ин тарз ҳастии хешро ҳифз намудан онро ба сатҳи арзиши бебаҳо расонидааст.

Ҷумҳурии Тоҷикистон барои тамоми мардум, ки дар оғӯши Ватан таваллуд шудаанд, бояд азиз бошад. Тоҷикон аз гуногунии қавму миллатҳои маскуни Ватанашон дар бим нахоҳанд буд, агар онҳо дар афкору андеша, ҳадафу ниятҳо ҳуқуқу озодиҳо ва талошҳои дигар баҳри саодати зиндагӣ ҳамақидаю ҳамқадам бошанд.

Ваҳдати чандинасраи аҷдодон таҷассумгари иродаи таърихии миллат мебошад. Адибону шоирони тоҷик дар васфи ваҳдату ягонагӣ бисёр гуфтаву навиштаанд ва боз асарҳои зиёди пурмуҳтаво хоҳанд навишт. Масусан, шоираҳои тоҷик дар ин ҷода пешсафанд. Аз байни онҳо месазад номҳои шоираҳои ширинкалом Гулрухсор, Фарзона, Норинисо, Адиба, Меҳринисо, Меҳрона, Шаҳрия, Раъно ва дигаронро ба забон орем.

Бонувони ваҳдатсарои кишварамон ҳамеша дар ашъори хеш ҳамдиливу ҳамфикрии ҷомеаро тараннум ва озодиву истиқлол ва сарсабзии мардуми Ватанро таманно менамоянд. Масалан, Гулрухсор дар “Таронаи муҳаббат”, Фарзона дар “Номаи хуршедмуҳри сарнавиштам”, Норинисо дар “Фарзанди мусулмонем”, Меҳринисо дар “Меҳрона”, Шаҳрия дар “Паёми ваҳдат”… ваҳдату дӯстӣ ва сулҳу осоишро ситоиш намудаанд.

Ваҳдати миллӣ тавассути заҳматҳои шабонарӯзии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва тамоми халқи тоҷикистони азияткашида ба даст омадааст.

Ҳақ ба ҷониби Шаҳриябонуст, ки гуфтааяст.

Сарҷамъ бод мардум, то ин ки Тоҷикистон.

Рӯи замин бимонад андар мақоми ваҳдат.

Ҳамакнун, ҳамагон, хурду калон, пиру барно, зану мард бояд дар ҷодаи Ваҳдату ягонагӣ кӯшиш намоем ва бар Ватани худ содиқона хидмат намоем.

Ваҳдат зодаи хиради инсонист, пойдевори тамоми комёбиҳост. Чи хеле ки мегуянд: “Об агар садпора гардад, боз бо ҳам ошност”. Маҳз ваҳдати миллӣ буд, ки тоҷики мисли қатраҳои об парокандагаштаро бо ҳам овард, киштии садпорагаштаро ба соҳили умед расонид. Сарнишини соҳибхиради киштии бахту саодати тоҷик Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошанд.

Шоири тоҷик Раънои Мубориз дар китоби “Ёдҳо” дар боби “Қиссаи модарон ва ваҳдати миллӣ” навишта аст: “Тоҷикистон набояд ҳамқисмати Афғонистони ҳамсоя шавад!.. Ҳамроҳи раиси занҳои вилоят А. Мақбулшоева ҷон ба каф гирифта, бо гурӯҳи ҳукуматӣ ба шаҳру ноҳияҳои даргиртарини ҷумҳурӣ сафар мекардем ва мардумро ба муттаҳидиву бародарӣ даъват мекардем…” Дар вазъияти душвортарин бонувони тоҷик ҳамроҳи Сарвари кишвар, Давлату ҳукумати Тоҷикистони азиз буданд ва сиёсати онҳоро ҷонибдориву роҳандозӣ менамуданд.

Занон аз азал бештар ваҳдатхоҳу машъалафрӯзи дӯстиву ҳамбастагӣ мебошанд. Модарон ҷон дар каф дар шафати мардон ба мавзеҳои ҷангзадаву доғ рафта, сиёсати сулҳҷӯёнаи Ҳукумат ва Раиси ҷумҳурро тарғибу ҷонибдорӣ менамуданд. Бо меҳру фазилат ба фарзандони гумроҳ ва ҷудоиандоз фаҳмондаанд, ки бақои Ватан ва давлату миллат дар дӯстиву ваҳдат аст. Баъзе бо кору рафтор, дигарон бо эҷодиёти пурмӯҳтавояшон тавонистанд мардумро ба ягонагиву ҳамбастагӣ даъват намоянд.

Шоира Фарзона дар китоби “Ҳама гул, ҳама тарона”-аш хеле самимона тараннуми Ватану ватандорӣ, ваҳдату якдигарфаҳмӣ намудааст.

Эй нанги Ватан охир тоҷик шуданат бояд,

То чанд хуҷандӣ ё вахшиву хатлонӣ.

Овози ниё ояд аз нолаи хуни ман,

Нақши Ватанам хоност аз нақшаи пешонӣ.

Дар иҷлосияи XVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон тақдири ояндаи давлати миллии тоҷикон тарҳрезӣ гардида, ба сӯи ҳадафҳои бузурги миллӣ, сулҳу субот ва ваҳдати миллӣ қадамҳои нахустин гузошта шуданд. Ин Иҷлосия Тоҷикистонро соҳиби рамзҳои давлатӣ-Суруди миллӣ, Парчам ва нишони давлати гардонид. Иҷлосияи тақдирсоз ба мо роҳбари арзандаву дилсӯзро дод, 33 соли сипаригашта исбот намуд, ки вакилони иҷлосия дар интихоби Роҳбари давлат хато накардаанд.

Насринисо Рофиева, саромӯзгори факултети таърих ва ҳуқуқи ДДХ ба номи Бобоҷон Ғафуров.

Ин мақола аз китоби “Нақши иҷлосияи тақдирсози миллат ва Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таҳкими Истиқлоли давлатӣ”, бо талоши ҳафтаномаи “Омӯзгор”-и Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 2024 чоп шуда буд, бознашр шуд. Дар ин маҷмуа нигоштаҳои устодону омӯзгорон ва муҳақиқон, ки дар конференсияи ҷумҳуриявӣ дар мавзуи “Нақши иҷлосияи тақдирсози миллат ва Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таҳкими истиқлолияти давлатӣ” (15 ноябри соли 2024 дар шаҳри Душанбе баргузор гардид) иштирок намудаанд, гирдоварда шудааст.

Дар навиштаҳо хидматҳои Пешвои миллат дар таҳкими истиқлолу ваҳдати миллӣ, рушди соҳаи маориф ва баланд гардидани обрӯю нуфузи байналмилалии Тоҷикистон бозтоб ва Иҷлосияи тақтирсози миллат ҳамчун раҳкушои ҷодаи амният ва пешрафти кишвар маънидод гардидааст.

Китоби “Нақши иҷлосияи тақдирсози миллат ва Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таҳкими истиқлоли давлатӣ” дар Китобхонаи миллӣ қобили дарёфт ва мутолиа аст.

Таҳияи Масрура Мирзоҳасанова,
мутахасиси пешбари
Медиатекаи Президенти