Назри Яздонӣ дар бораи “Осори мунтахаб”-и Сайфиддин Акрами Тӯдаӣ
Дилҳоро ба дилҳо роҳ аст. Дилҳо дилҳоро мешиносанд. Дилҳо ба дилҳо эҳтиёҷ доранд. Дилҳо аз дилҳо об мехӯранд. Дилҳо бо дилҳо зиндаанд. Ба қавли Увайси Қаранӣ арвоҳ арвоҳро мешиносад. Рӯҳи инсон рӯҳи мувофиқи хештанро мешиносад.
Алқисса одамон эҳтиёҷ ба «хӯру хобу хашму шаҳват» доранд, ки ин як тақозои оддӣ, муқаррарии табиии одам аст.
Аммо одам ба рӯҳу ҷони якдигар ҳам эҳтиёҷ дорад. Байни одамон табодули рӯҳиву ҷонӣ ҳам зарурат дорад, то дилу ҷонҳо серу сероб бошанд. Сабаби шукуфтан, рушду равнақи одам танҳо хӯру хоб нест, муҳаббат рағбат ва алоқаи ҷониву равонӣ ҳам ҳаст.
Ба назари ман зарурат ва фазилати асари доктор Сайфиддин Акрамзода аз ҷумла дар ҳамин ҳам ҳаст, ки робитаву пайванди ҷисмонӣ, ҷонӣ, фарҳангии тоҷикистониён ва покистониёнро зарра – зарра, лавҳа – лавҳа, саҳифа – саҳифа нишон медиҳад.
Сухан аслан аз як сафарнома нест. Мо огоҳона ё ноогоҳона эҳсос мекунем, ки ин пораҳои ҷуғрофӣ ба унвони давлатҳо аслан кадом чизҳои пароканда нестанд, рабту пайванди қавие миёни онҳо вуҷуд дорад. Мо таҳтушшуур эҳсос мекунем, ки ин пораҳои як бадани фарҳангу таърихии бошараву баркамоле ҳастанд, ки бар асари «фитнаҳои духтари фарангӣ» аз якдигар барканда шудаанд. Мо ин баркандагиро содалавҳона ҳамчун “ҳукми таърих», «раванди қонунии ҷараёни иҷтимоии таърих» медонем, ки воқеан фазлфурӯшӣ, булфузулӣ, худфиребие беш нестанд. Ҳақ бар ҷониби аллома Иқболи амиқандешу дурбин аст,
Фитнаеро, ки дусад фитна дар оғӯшаш буд,
Духтаре ҳаст, ки дар маҳди фаранг аст ҳанӯз.
Шинохтани фитнаҳо мушкил аст. Равнади имрӯзаи иҷтимоӣ, сиёсӣ, фарҳангии машриқиён нишон медиҳад, ки мушкили шинохти ин фитнаҳо, аз он ҷумла чунин аст, ки фитнаҳо ҳамҷӯр бо суръати айёми зудсайри асри XXI ранги худро дигар мекунанд, хосиятҳои тоза, ношинос пайдо мекунанд…
Дар сафарномаи Сайфиддин Акрамзода лавҳаҳои пора – пора аз рӯзгори Покистон, Эрон, Тоҷикистон иншо шудаанд, ки дар ин маврид барои андеша маводи фаровон медиҳанд.
Рӯзгори феълии мо такрор ба такрор ҳидоят бар он медиҳад, ки кушоиши печидагиҳои рӯзгори мо дар андешаҳои Муҳаммад Иқбол, ки ҳатман ин андешаҳо дар машраби иқболона идрок шуда бошанд, муфид ва судманд буда метавонанд.
Сайфиддин Акрамзода хушбахтона, дар машраби иқболӣ ҳаст. Иқболвор ишқ меварзад, «баҳри инсон чашми ӯ шабҳо мегиряд», «киштии худро ба дарё меронад, ки мавҷаш пурнаҳанг аст».
Назри Яздонӣ, шоир, файласуф.
Қисми аввали “Осори мунтахаб”-и Сайфиддин Акрами Тӯдаӣ”, ки ба тозагӣ чоп шуд, ҳоло дар Китобхонаи миллӣ қобили дарёфт ва мутолаа мебошад.
Анушаи Ҷамолиддин
мутахассиси пешбари,
шуъбаи мукаммалгардонии фонд.