Таъсири китоб ба ҷомеаи муосир
Китоб як чизи бебаҳо ва ивазнашаванда аст, ки метавонад ҷаҳони ботинии инсонро ғанӣ гардонад. Он дар ҳама марҳалаҳои ҳаёт барои мо бисёр муҳим аст ва он метавонад барои мо дар зиндагӣ ҳамчун машваратчӣ ва роҳнамо бошад. Китобҳо сарфи назар аз тараққиёти илму техника абадӣ бо одамон боқӣ мемонанд.
Ҳаминро бояд гуфт, ки дар ҷомеаи мо имрӯз сафи китобхонҳо сол то сол зиёд шуда истодааст, ки ин метавонад ба тафаккури наслҳои ҷавон ва ҷаҳонбинии онҳо таъсири мусбат расонад, зеро ҷавонон дар ҳама давру замон неруи пешбарандаи ҷомеъа ба ҳисоб мераванд. Мутассифона, бархе аз наврасону ҷавонони имрӯза ба ҷои ба китобхона рафтану мутолаа намудани китобҳои муфиду ҷолиб дар шабакаҳои иҷтимоӣ нишастаанд. Баръакси китоб, интернет ва шабакаҳои иҷтимоӣ наметавонанд чизи хуберо таълим диҳанд, онҳо ба осонӣ ва зуд ҷавобҳои дурусти тайёр медиҳанд. Китобҳо бошанд ба одамон ҳаётро тавре таълим медихад, ки дар ягон ҷой дигар дида намешавад, ба мо фаҳмидан, мушоҳида кардан, ҷустуҷӯ ва фикр карданро меомузонад. Аммо муҳимтар аз ҳама, китобҳо ба мо таълим медиҳад, ки хатоҳои дигаронро дар ҳаёти худ такрор накунем.
Китобҳоро хондан лозим аст, то донишҳои нав пайдо кунем ва барои худ фикрҳои ҷолиб пайдо карда тавонем. китобҳо арзишу эътиқоди шахсӣ, ҷахонбинӣ ва фалсафаеро, ки шахсан ба ҳар як одам тааллуқ дорад, ташаккул медиҳад ва ин ба дараҷаи умумии инкишофи бисёр одамон таъсир нарасонда наметавонад. Он одамоне, ки умуман китоб намехонанд ё кам мехонанд, аксар вақт дар зиндагӣ ба мушкилиҳои зиёде рӯ ба рӯ мешаванд.
Хонанда ҳангоми мутолиаи ҳар як китоб ба симои қаҳрамони асосии одами ҳақиқӣ дохил шуда, азобу уқубати ӯро ҳамроҳи ӯ чашида мегирад ва дар оянда симои идеали худро дар ҳаёти ҳақиқӣ тасвир карда метавонад. Мутолааи китоб ба шумо имкон медиҳад, ки ба суолҳои ҷолиб ҷавоб ёбед. Роҳҳои ҳалли мушкилоти гуногун, хоҳ он муносибатҳои байнишахсӣ ё набудани он суолоте, то ҳол бе ҷавоб монда буданд – ҳамаи ин дар китобҳо тасвир шудааст. Китобҳо бисёр одамонро барои такмил додани худ, илҳом ва ҳавасманд мекунанд ва ба инсон, барои расидан ба ҳадафҳои нав дар зиндагӣ эътимод мебахшанд ва майлу рағбат ба донишу китоб барои инсони комил шудан мусоидат мекунад. Хондан барои кашф кардани паҳлӯҳои нав кӯмак мекунад, эҳсосот ва тобишҳои дарки ҷаҳонро, ки мо ҳатто тахмин карда наметавонистем, ошкор мекунад. Бо мутолааи китоб метавон бозёфтҳои бисёре аз олимонро мисол овард, ки дарёфтанд, китобхонӣ ба бадани инсон кумак мекунад, ки на танҳо аз ҷиҳати рӯҳ, балки аз нигоҳи саломатии бадан ҳам дарозтар ҷавон бимонад. Якчанд сабабҳо вуҷуд доранд, ки хондани китоб барои одамони калонсол низ муфид аст. Аввалан, қобилияти тарҷума кардани калимаҳо ба шаклҳо ва тасвирҳои ақлӣ ба функсияҳои маърифатӣ таъсири мусбӣ мерасонад. Дуюм, хондан ба диққати шумо кӯмак мекунад.
Аз ин рӯ, хондани китобро метавон як роҳи ҳақиқии зинда нигоҳ доштани ақли шумо дар пиронсолӣ арзёбӣ кард. Бояд фаҳмид, ки мутолааи китоб ҷаҳонбиниро васеъ мекунад ва тасаввуротро озод мекунад. Аммо ин танҳо як қисми хурди таъсирест, ки худи китоб ва хондани он ба ҳаёти инсони муосир дорад. Аз ин рӯ, китобро ҳамчун арзиши асосӣ барои наслҳои оянда ҳифз кардан бисёр муҳим аст.
Шайдулло Байдуллоев,
мутахассиси Маркази таҳсилот
ва иноватсияи китобдорӣ.