Як китоби муфиду пурарзиш дар бораи таълимоти атомӣ
Ин китоб “Асосҳои назариявӣ ва инкишофи атомизм – таълимоти атомӣ (бафосилагӣ”)-и сохтори материя” ном дорад ва муаллифи он донишманди маъруфи соҳа Январ Шукрии Самарқандӣ мебошад. Китоб соли 2016 чоп шудааст ва тибқи мушоҳидаҳои мо донишҷӯён ва унвонҷӯён дар толори хониши шуъбаи адабиёти табиатшиносӣ, техникӣ ва илмҳои дақиқ онро зиёд суроғ мекунанд ва мехонанд.
Китоб ба хонанда имконият медиҳад, ки мухтасаран бо ташаккул ва пайроҳаҳои инкишофи таълимот оид ба атом ва атомизм аз марҳалаи пайдоиш то сохтмони назарияи комилан ҷиддӣ ва ҳамзамон мавзуни пайдарпайи атом – механикаи квантӣ маълумот пайдо кунад. Ин ҷо дар оинаи таърих, далелҳо ва қонуниятҳои асосии дар ҷараёни мушоҳида ва таҷрибахо бо объектҳо ва ҳодисаҳои табиат кашфкардаи намояндагони нозукбини илми табииёт – физикдонон ҷамъбаст шудааст.
Китоб барои доираи васеи хонандагон – талабагон ва муаллимони макотиби таҳсилоти миёна, донишҷўён ва устодони онҳо ва барои ононе, ки ба таърихи илми физика шавқу ҳавас доранд, пешбинӣ шудааст.
Физикаи муосир – система, аниқтару дурустараш организми ягона аст ва ба фаслҳо ё узвҳои асосию ғайриасосӣ ҷудо кардани он басо хатарнок мебошад. Ҳар фасли физика объект ва усулҳои ба худ хосро дорад.
Ҳангоме ки мо атомистикаи муосир мегўем, бешубҳа физикаи атому ҳаста ва зарраҳои бунёдиро дар назар дорем. Ва бе муболиға ин соҳаи илми табиатшиносиро асоси таълимот роҷеъ ба сохти модда, табиати атроф, ҷисмҳои кайҳонӣ ва умуман материя гуфтан мумкин аст. Ба замми ин илова кардан беҷо нест, ки танҳо модда ( газ, моеъ, ҷисми сахт), балки электр, рўшноӣ ва умуман материя ва ҳаргуна ҳаракати он табиати атомӣ (ба маънои дискретӣ) дорад. Бинобар ин, агар таълимоти атомии сохт ва ҳаракати материяро таълимоти ҳукмфармои физикаи муосир гўем хато намекунем,чунки он рўи таҳкурсии тавонои техникаи эксперименталии муосир истодааст. Доираи бағоят васеи истифодаи амалии комёбиҳои он, таъсири баркамоли он ба дигар илмҳои табиатшиносӣ ва тафаккури ҷаҳонбинии одамон имрўз физикаи атому ҳаста ва зарраҳои бунёдиро оҳангу аҳамияти умумиинсонӣ бахшидаанд.
Инкишофи физикаи атому ҳаста масъалаҳои муҳими файласуфӣ ба мисли; муаммоҳои бефосилагӣ ва бафосилагӣ (ё дискретӣ) – и материя, дуализми мавҷу зарра, табдилот ва таъсири мутақобили заррахои бунёдӣ, таносуби зарраю майдонҳои физикӣ, материали будани фазову вақт, сабабият, қонунҳои бақои масса, энергия, импулс, заряд ва монанди инро низ дар назди олимон гузоштааст.
Китоб “Асосҳои назариявӣ ва инкишофи атомизм – таълимоти атомӣ (бафосилагӣ”)-и сохтори материя”-ро шумо метавонед дар толори хониши шуъбаи адабиёти табиатшиносӣ, техникӣ ва илмҳои дақиқ бихонед.
Ҳ.Зикраалиева, Сардори
шуъбаи адабиёти табиатшиносӣ,
техникӣ ва илмҳои дақиқ