Ман номабари шодӣ… Чанд сатре дар бораи устод Қутбӣ Киром дар зодрӯзашон…
Агар Шоири халқии Тоҷикистон Қутбӣ Киром зинда мебуд, имрӯз ба синни мубораки 91 медаромад. Шоири маҳбуб 30 сол пеш, тирамоҳи соли 1993, вақте дар кишвар ҷанги дохилӣ идома дошт ва Тоҷикистон мушкилтарин рӯзҳои хуро пушти сар мегузошт, тарки олам кард. Қутбӣ Киром аз ҷумла шоирони шинохтаи нимаи дуюми қарни бистум буд, ки аз худ шеъру достонҳои зиёд, қиссаҳо, пйесаҳо ба ёдгор гузоштаву номи худро дар дафтари таърихи тамаддуни миллат абадан сабт кардааст. Дар муаррифиномаи Иттифоқи Нависандагони Тоҷикистон дар бораи ӯ мехонем:
ҚУТБӢ КИРОМ 18 декабри соли 1932 дар деҳаи Урметани ноҳияи Заҳматобод (ҳозира Айнӣ) ба ҷаҳон омадааст. Соли 1953 факултаи филологияи Донишкадаи давлатии омӯзгории Душанберо хатм карда, муддате дар мактабҳои ноҳия омӯзгор ва дар рӯзномаи ноҳиявии «Роҳи коммунизм» ходими адабӣ будааст. Баъдан дар вазифаҳои мудири шуъбаи моҳномаи «Шарқи Сурх», муҳаррири барномаҳои адабии Кумитаи давлатии садо ва симои Тоҷикистон буда, Донишкадаи адабиёти ба номи Максим Горкий (Маскав)-ро ба поён расондааст.
Муҳаррири калон ва мудири шуъбаи муассисаҳои нашаротии «Ирфон»-у «Адиб» будааст. Шеъри аввалинаш соли 1957 дар журнали «Шарқи Сурх» чоп шуда, маҷмӯаи нахустини ашъораш «Парвози меҳр» соли 1963 интишор ёфтааст. Ашъори дигари дар солҳои гуногун офаридаи ӯ дар авроқи маҷмӯаҳои «Бӯйи нон» (1966), «Илҳом» (1968), «Рези кӯҳсор» (1970), «Остони баланд» (1972),
«Хоки пайвандӣ» (1974), «Камон» (1974), «Чашми дил» (1976), «Пули Сангин» (1980), «Ҷонфизо» (1980), «Сари баланд» (1982), «Ҷоми нур» (1983), «Дили бародар» (1986), «Субҳи содиқ» (1989),
«Нишот» (1992), «Ёр меояд!», «Аз гулу хоку шуълаи оташ», «Оташи меҳр» ва «Минбари виҷдон» (2012) фароҳам омадаанд.
Ҳамчунин, муаллифи достонҳои «Камон», «Антон», «Достони Лола», «Достони хоб», «Қуллаҳои ноаён», «Аввалин дидор», «Нафаси ошиқӣ»,
«Ҳарфи аввал», «Посбони мақбара», «Дафтари Порис» мебошад.
Дар ашъораш хисоили ҳамидаи сарбаландию ҷавонмардӣ, инсондӯстию ватанпарварӣ ва бардошти таҷрибаи рӯзгорро самимӣ ба тасвир овардааст. Дилбохтагони шоир ӯро ҳамчун марде маҳфилоро ва шоире хушқариҳа мешиносанду дар ёдҳояшон зинда медоранд. Муаллифи қиссаи «Қатли Туғрал» (1984), драмаҳои «Тори муҳаббат» ва «Тири маломат», филмномаҳои «Бӯйи нон», «Чор тан дар пайроҳа», «Антон» ва ғайра мебошад.
Ашъори ба русӣ баргардоншудааш дар маҷмӯаҳои «Напевы вершин» (1976), «Горный кряж» (1979), Мост времени» (1983) ва «Закон любвы» (1985) ба чоп расидаанд. Иддае аз навиштаҳои ӯ ба дигар забонҳо ҳам тарҷума ва чоп шудаанд. Худи ӯ китоби ашъори В. Шекспир, А.Блок, А.Мискевич, М.Лермонтов, Н.Некрасов, Л.Украинка, Ф.А.Файз, М.Карим,
С.Вурғун, Зулфия, В.Костров ва дигаронро ба тоҷикӣ гардондааст.
Шоири халқии Тоҷикистон, Корманди шоистаи маданияти Тоҷикистон, барандаи Ҷоизаи давлатии Тоҷикистон ба номи Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ.
Аз соли 1963 узви Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон буд.
Устод Қутбӣ Киром 26 октябри соли 1995 олами фониро тарк кардаанд.
Зиндагиро, ки гуфт номард аст?
Ҳар ки гуфтаст, то куҷо мард аст.
Зиндагӣ марду мард мехоҳад,
Сари болову дард мехоҳад.
Устоди зиндаёд дар эҷоди хеш сарбаландиву сарфарозӣ, самимияту дӯстдорӣ, садоқат ба халқу Ватан ва дар зиндагӣ қавиву ростҷӯ буданро ҳидоят кардаанд:
Ман номабари шодӣ
Барҳамзани андуҳам.
Ман ҳамнафаси чашма,
Ман ҳамҷигари кӯҳам.
Сад шукр мегӯям, ки бо чунин инсони зиндадил бо чунин шоири оташину некбин рӯбарӯ нишаставу аз суҳбаташон баҳра бурдаам, аз мактаби зиндагии ин шахсияти бузург дарс омӯхтаам. Маҳз чунин эҷодкорон буданд, ки адабиёти тоҷик дар арсаи ҷаҳон номи нек дорад ва ифтихор аз он дорам, ки шеърҳои устоди азиз бо чандин забонҳо тарҷума гаштаанд ва мухлисони зиёди худро пайдо кардаанд.
Сайри дилҳо орзу дорӣ ба Қутби мо биё,
Мисли ман шоир намеёбӣ ту дар ҷои дигар.
Бо арзи зиёди ихлосмандӣ
Муҳаббат Киром